شوربختانه براثر تبلیغات روز افزون ظروف مسی جهت پختوپز و نگهداری غذا، باور غلطی ایجاد شده که ظروف مسی از بهترین ظرف ها برای پهت و پز و نگهداری غذا هستند و آن را به غلط به طب سنتی نسبت می دهند.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) که از معتبرترین مراجع برای مواد دارویی و غذایی است نیز استفاده از ظروف مسی را مضر میداند و استفاده از آن را برای پختوپز به ویژه غذاهایی که ماهیت اسیدی دارند باعث ایجاد مسمومیت با مس عنوان کرده است.
باید بدانیم در کتابهای مرجع طب سنتی تأکید به عدم استفاده از ظروف مسی شده است! ظروف مسی که تحت عنوان «نحاس» یاد شده، از مضرترین ظروف برای پختوپز غذا عنوان شده است.
همچنین در کتب و منابع طب سنتی ایرانی مؤکداً به این موضوع اشاره شده است که اگر از ظرف های مسی جهت پختوپز و نگهداری غذا استفاده می شود باید این ظروف قلعاندود باشند. چنانچه سطح داخلی ظروف مسی با فلز قلع پوشیده نشود و یا براثر استفادۀ زیاد دچار خش شده باشد، مس با غذا ترکیب شده و با آن فعل و انفعالات شیمیایی پیدا می کند که استفادۀ بلند مدتش منجر به انباشته شدن مس در اعضای بدن بخصوص در کبد شده و همچنین تجمع مس در بدن موجب بروز تهوع و سر درد میشود که نهایتاً اثرات بسیار نامطلوبی را به دنبال خواهد داشت.
* با ما همراه باشید در ادامه مطلب:
علاوه بر این، مصرف بیش از حد از ظروف مسی غیراستاندارد و حتی استانداردموجب عوارضی مانند افسردگی، بیخوابی، بیش فعالی در کودکان و عوارض دیگر میشود.
پوشاندن ظروف مسی با قلع یا سایر مواد مؤثر، مطلوب است، ولی بایستی حتماً مراقب بود که حتی ظرفهای قلعاندود با کوچکترین خراش قلعشان از بین رفته و موجب آزاد شدن مس در غذا خواهد شد به همین دلیل در نگهداری این ظروف باید دقت کرد.
5 دیدگاه از بزرگان طب سنتی در مورد ظروف مسی:
1- در کتاب «مفرح القلوب»، حکیم محمد ارزانی (از بزرگترین حکمای طب ایرانی):
«طبخ طعام در انای نحاس (ظرف مسی) خوب نیست؛ به خصوص اگر مدت زمان پخت زیاد باشد و نیز غذا چرب و ترش باشد.
قلع اندود کردن آن اگرچه مضرات ظروف مسی را کم میکند؛ اما به طور کامل زیان آن را برطرف نمیکند.
همچنین ایشان، قلع اندود کردن مکرر را توصیه نمیکند و از ظروف مسی که قلع آن از بین رفته است، نهی شدید کرده. مداومت در مصرف ظرف مسی را موجب ایجاد جذام دانسته اند. بهترین ظروف از دیدگاه ایشان ظروف آبگینه (پیرکس امروزه) و چینی است.
2- در کتاب «تغذیه در طب ایرانی ، اسلامی»:
ظروف مسی و روی به دلیل آزاد کردن این عناصر با ارزش به غذا باعث تاثیر بر عملکرد سیستم مغز و اعصاب و غدد درون ریز بدن میشوند؛ یکی از مضرات ظروف مسی اکسید شدن آنهاست که بسیار خطرناک است و باید به موقع قلع اندود شود.
3- در کتاب مخزن الادویه (از کاملترین و جامعترین مجموعه دارویی در میراث طب سنتی ایران) ، تألیف حکیم عقیلی خراسانی (دانشمند و طبیب بزرگ قرن ۱۲ هجری قمری):
آشامیدن غذاهای ترش، لبنیات، گوشتها، در ظرف مس بی قلع خصوصاً آنکه مدتی در آن مانده باشد بسیار مضر بوده و باعث ایجاد بیماری برص (نوعی لکههای پوستی) میشود.
4- در کتاب تحفة المؤمنین (از منابع معتبر در خصوص دارو و مفردات طبی)، تألیف سید محمد مؤمن تنکابنی (طبیب قرن ۱۱):
مصرف ظروف مسی به خصوص، بیقلع آن بسیار مضر توصیف شده است.
5- شیخ الرئیس نیز در کتاب قانون گفته است:
«واجب است که پرهیز کنید از طبخ آنچه که شور یا چرب و یا شیرین است مانند گوشت و لبنیات و آنچه که ترش است در ظروف مسی و حتی آشامیدن در این ظروف زیرا که بدون تردید زنگار می بندد و زنگار نیز سم قاتل است.»
لازم به ذکر است که کمبود مس در بدن خود بیماریهایی ایجاد میکنند مانند تهیسازی و تخلیه اکسیژن در سلولها، کاهش HDL کلسترول، مشکلات پوستی، التهاب قوزک پا، کمخونی، کم شدن آنسفالینهای مغزی و توهمهای شنوایی میشود که مطمئناً محل دریافت مس از طریق ظروف مسی نیست!